Wat is een vooroordeel?
Heb je een vooroordeel? Dan heb je een mening of idee over iemand, zonder te weten of het eigenlijk klopt.
Meestal bouw je verder op een stereotype. Je vult het verder aan zonder na te denken. Dat kan bewust of onbewust.
Hoe voelt een vooroordeel?
Je stapt ergens binnen en zegt geen woord. Toch bekijken mensen je scheef. Of zijn ze bang van je? Laten ze je niet binnen? Misschien stellen ze je vreemde vragen.
Reageert iemand zo op basis van hoe jij eruitziet? Bv. op basis van welke kleren je draagt, de manier waarop je wandelt of net niet kan wandelen. Dat komt door vooroordelen.
Soorten vooroordelen
Bij vooroordelen denk je snel aan racisme en huidskleur.
Er bestaan ook veel vooroordelen over oudere mensen, mensen met een handicap, holebi’s, armen, jongeren, vrouwen ...
Waar komen vooroordelen vandaan?
Vooroordelen zijn niet gebaseerd op feiten. Wel op veronderstellingen.
Vooroordelen worden ook snel overgenomen. Een groep mensen die er gelijkaardig uitzien? Mensen denken dan snel dat die 'allemaal hetzelfde' zijn.
Zo wordt een hele groep mensen plots een dief, een luiaard, een stinkaard, een gierigaard, een leugenaar. Jij hebt niets te maken met dat negatieve gedrag. Omdat je ook ‘één van hen' bent, krijg je toch hetzelfde etiket opgeplakt.
Vooroordelen zijn niet aangeboren. Ze zijn afhankelijk van je referentiekader en worden aangeleerd door:
- Opvoeding, onderwijs, media. Mensen naar wie je opkijkt? Die hebben veel impact als ze iets vertellen over een groep mensen.
- Slechte ervaring met één iemand. Bv. Een persoon met een beperking schold je uit. Nu ga je ervan uit dat alle mensen met een beperking onbeschoft zijn.
- Hoe je leert omgaan met angst voor wat je niet kent (xenofobie).
Gevolgen van vooroordelen?
Denken in vooroordelen heeft vervelende gevolgen:
- Heb je zelf vooroordelen? Dan loop je kansen mis. Vooroordelen helpen je niet om goed met iemand om te gaan. Je kan je er bang of boos door voelen, zonder dat dat nodig is.
- Hebben mensen vooroordelen over jou? Dan krijg je geen kans om jezelf te zijn. Vrienden maken, een job vinden, in een club mogen? Je dubbel zo hard werken als iemand anders. Dat is niet eerlijk.
Vooroordelen zijn nog geen discriminatie, maar ze kunnen er wel toe leiden.
Heeft iedereen vooroordelen?
Ja. Het is niet vreemd om vooroordelen te hebben. We hebben ze allemaal.
We proberen de wereld rond ons te begrijpen. Daarom zetten onze hersenen mensen en gebeurtenissen automatisch in categorieën. Zo krijg je een bepaald idee of gevoel bij iemand, terwijl dit misschien niet klopt.
Wat kan ik doen tegen vooroordelen?
Vooroordelen zijn aangeleerd. Je kan ze ook weer afleren.
- Informeer jezelf
- Leer verschillende mensen van een groep kennen
- Onthoud dat je eerste idee of gevoel misschien niet klopt
- Grijp een kans om te reizen, als je dat kan
- Wijs andere mensen op hun vooroordelen. Maar doe dat niet op een aanvallende manier. Zorg dat je er een gesprek over kan hebben. Dat lukt beter als de ander zich niet aangevallen voelt.
FOTO: Diego Duarte Cereceda