Wat is polarisatie?

Polarisatie, polarisering of wij-zij-denken betekent dat mensen in verschillende groepen heel sterk tegenover elkaar komen te staan. Ze worden steeds meer overtuigd van hun eigen standpunt en luisteren soms niet meer naar wat de andere kant te zeggen heeft.

Hoe komt dat?

Iedereen zit in bepaalde groepen, bijvoorbeeld je:

• klas
• job
• familie
• politieke voorkeur
• provincie
• religie
• favoriete sportclub
• jeugdbeweging
• hobby
• influencers die je volgt en jouw 'filterbubbel'
• games die je speelt
• ...

De groepen waar jij in zit, bepalen mee jouw blik op de samenleving. Als groepen samenkomen, komen verschillende meningen bij elkaar.

De mening van jouw groep(en) kan botsen met die van een andere groep. Er kan spanning en conflict ontstaan. En soms komen groepen mensen heel fel tegenover elkaar te staan: dat noemen we wij-zij-denken of polarisatie.

Zie ook: Hoe praat ik met iemand met een andere mening?

Waarom is er zoveel polarisering?

Het is heel makkelijk om mee te gaan in wij-zij-denken, soms zonder het zelf te beseffen. Want je stem wordt gehoord en het geeft je een duidelijke identiteit.

Hoe meer mensen 'een kamp kiezen', hoe moeilijker het wordt om zelf in het midden te blijven staan.

Vanwaar komt het woord 'polarisatie'?

Het woord 'polarisatie' komt van het idee van 2 uitersten of 'polen' tegenover elkaar: 'wij' tegen 'zij'. "Al wie in onze groep zit, is goed. Al wie in de andere groep zit, is minder goed."

Is polarisatie altijd slecht?

Nee, polarisering is niet altijd slecht. Er zijn bijvoorbeeld organisaties die strijden tegen racisme of opkomen voor dierenrechten. Ze zorgen voor spanning, maar willen een positieve vooruitgang.

Wanneer is polarisatie gevaarlijk?

Polarisatie wordt gevaarlijk als de 'wij'-groep en de 'zij'-groep niet meer over het onderwerp praten, maar alleen nog over hoe vreselijk 'zij' zijn.

Dan worden 'zij' vijanden met wie we niets meer te maken willen hebben. We beginnen te schelden, beledigen en gebruiken soms zelfs geweld.

Zie je dat gebeuren? Dan heb je te maken met haatspraak. Ontdek hier hoe je op haatspraak kan reageren

In welke groep zit ik?

Iedereen zit in meerdere groepen. Niemand mag jou beperken tot 1 groep, want dat is niet wie je bent.

Al jouw groepen samen bepalen wie je bent. Dat is je sociale identiteit.

Je groepen en je sociale identiteit veranderen doorheen je leven.

Voorbeeld

Zit je in het 3e middelbaar, woon je in West-Vlaanderen, ga je naar de KLJ en ben je moslim? Dan zit je in 4 verschillende groepen.

Ga je niet meer naar de KLJ, maar naar de scouts? Dan verandert je groep.

Stel dat je KLJ wafels verkoopt om op kamp te gaan. Jij koopt geen wafels. Denken je vrienden dat je geen wafels koopt omdat je moslim bent? Dan beperken ze jou tot 1 groep. Ze vergeten dat je in meerdere groepen zit. Je bent meer dan alleen moslim. Je lust misschien gewoon geen wafels.

^{FOTO: Benyamin Bohlouli}