"Soms voel ik mij geplet tussen 2 muren." | Muhammed (22) en Justine (23)
Zit je met vragen na het gesprek tussen Muhammed (22) en Justine (23)? Hier vind je antwoorden!
Stress en angst
Wat Muhammed omschrijft, klinkt als een angstaanval of paniekaanval.
Iedereen reageert anders op stress of angst. Soms reageert je lichaam zo sterk dat het lijkt alsof er iets ergs aan de hand is.
Dan voelt het alsof je een hartaanval krijgt, alsof je gaat flauwvallen of alsof je gek wordt. Of, zoals Muhammed omschrijft, alsof je geplet wordt tussen 2 muren.
Sommige situaties heb je nu eenmaal niet onder controle. Denk bijvoorbeeld aan hoe iemand reageert op een zot voorstel van jou. Of hoe streng de leerkracht jouw examen gaat verbeteren. Of hoe onze wereld er binnen 100 jaar gaat uitzien.
En dat voelt wel best eng om daar geen controle over te hebben. Maar het is nu eenmaal wat het is.
Jouw steentje?
Als het gaat over grote dingen zoals het klimaatprobleem of de coronacrisis: dat kan je zelfs met de beste wil van de wereld niet in je eentje oplossen.
Maar je kan jezelf wel de vraag stellen:
“Hoe kan ik mijn steentje bijdragen?”
Want elke bijdrage, hoe klein dan ook, is een stap in de goede richting. En, bedenk eens: als iedereen diezelfde reflex maakt, dan zijn we binnenkort al veel stappen verder!
Leren loslaten
Heb je alles gedaan wat je kon? Dan kan je jezelf niks verwijten en moet je erop vertrouwen dat het wel goed komt.
We zien stress vaak als iets slechts, maar dat is niet per se zo. Je hebt bijvoorbeeld een gezonde dosis stress nodig om te presteren en jezelf te overtreffen.
Stel: je hebt een examen. Dat zal de meesten ‘stress’ geven. Bij sommigen zorgt die stress ervoor dat ze beter gaan presteren: ze zijn alerter dan buiten de examenperiode. Anderen presteren net veel minder goed door die stress.
Stress helpt je ook om snel te reageren op gevaarlijke situaties.
Bijvoorbeeld als je in de bergen wandelt en er plots een beer voor je neus staat. Dan heeft het geen zin om al je spieren te ontspannen. Dan is het net levensbelangrijk om ons hart in onze keel te voelen bonzen, alert te zijn en juist te reageren.
Stress wil ons dus ook helpen.
Maar stress kan ons alleen helpen als we ook genoeg ontspannen.
Je kan stress vergelijken met de spanning op een boog om pijlen mee af te schieten. Staat de boog altijd gespannen? Dan wordt het koordje na een tijdje slap. En dan is het moeilijker om je pijl raak te schieten.
Maar laat je het koordje van de boog ook af en toe los, zodat het ontspant? Dan heeft het tijd om te recupereren en is de kans groter dat je volgende keer opnieuw kan raak schieten.
Vandaar dus de uitdrukking 'de boog kan niet altijd gespannen staan'. ;-)
Down
Het is niet omdat je niet ergs hebt meegemaakt, dat je je automatisch gelukkig voelt.
‘Je slecht voelen’ is een gevoel. ‘Iets meemaken’ is een situatie. Sommige situaties kunnen je slecht doen voelen, maar dat valt niet altijd samen.
Vergelijk het met je trein missen: de ene dag ben je daarvoor heel boos op jezelf, de andere dag denk je “oh, dan drink ik nog iets in het station”. Dezelfde situatie, maar een ander gevoel.
Dat is ook zo met je down voelen. Soms komt dat niet door een externe situatie. Soms is het gewoon wat het is. En, dat is ook dik oké. Dat moet ook maar even kunnen.
Laat het toe
Het allereerste wat je kan doen in die situatie is toelaten en aanvaarden dat je je slecht voelt. Zet bijvoorbeeld een huilmuziekje op ;-)
Achterhaal wat je dwars zit
Misschien is het je nog niet helemaal duidelijk waarom je je slecht voelt? Het is daarom goed om eerst te achterhalen wat je dwars zit om dan gericht naar oplossingen te zoeken.
Soms is er geen duidelijke oorzaak en heb je gewoon een mindere dag. Ook dat is oké.
Praat erover
Om je gedachten op een rijtje te krijgen, helpt het om met iemand te praten. Denk bijvoorbeeld aan een ouder, een vriend, een sportcoach, leerkracht, ….
Ook staan elke dag heel wat vrijwilligers voor jou klaar om naar jouw verhaal te luisteren. Zie het blokje 'Praat erover': je kan praten via chat, telefoon, mail of door langs te gaan.
Ja, huilen kan deugd doen. Je laat gevoelens toe en kropt ze niet op. Dat kan opluchten!
Er zijn 3 manieren om met pijnlijke of negatieve gevoelens om te gaan:
- We onderdrukken ze: we willen de emotie niet dus laten we ze niet toe. We worden bang en vluchten ervoor of we duwen ze weg. Als je een emotie niet wilt toelaten, zal je er alles aan doen om ze niet te moeten ‘voelen’. Je zal bijvoorbeeld ‘vluchten’ in je schoolwerk, je dag volproppen, alcohol drinken ...
- We klampen eraan vast: we willen de emotie niet loslaten en houden er angstvallig aan vast. Je blijft bijvoorbeeld woedend op een vriend die je pijn deed en denkt er de hele tijd aan terug.
- We laten ze toe: door ze op te laten borrelen en gewoon te laten zijn.
De eerste 2 manieren zijn niet zo gezond: ze zorgen voor stress en zetten ons lichaam onder spanning.
Optie 3 is de beste: pijnlijke gevoelens aanvaarden en ze daarna loslaten.
Huilen kan een eerste stap zijn in het proces van aanvaarden en loslaten.
Heb je het gevoel dat je nergens thuis kunt komen? Dat kan best eenzaam voelen.
Er is geen kant-en-klare oplossing, maar zijn hier wel enkele tips die je kunnen helpen:
- Richt je eigen plekje in: je slaapkamer, een plekje in de tuin, een zeteltje bij het raam ... ergens waar jij jezelf kan zijn
- Leer de mensen rondom je (opnieuw) beter kennen: zodra je een band krijgt, voel je je vanzelf meer thuis
- Geef het tijd: ben je net verhuisd of van school veranderd? Dan is het normaal dat je je niet meteen op je plaats voelt. Panikeer niet, maar geef het wat tijd. Vaak loopt het vanzelf los.
Voel je je soms zo wanhopig dat je aan zelfmoord denkt? Je bent niet alleen. Heel veel jongeren denken soms dat het misschien beter zou zijn als ze er niet meer zouden zijn.
Deze gedachten kunnen eng zijn. Gelukkig zijn er heel wat dingen die je kan doen: hier vind je tips om afleiding te zoeken, erover te praten en hulp te vinden.
Scheiding
Je ouder is heel blij met haar of zijn nieuwe partner, maar misschien ben jij dat helemaal niet? Aan jou werd waarschijnlijk niets gevraagd. Maar jij moet er wel iets mee, willen of niet …
Gewoon worden aan een plusouder en zijn of haar kinderen vraagt tijd, soms heel veel tijd.
Misschien ben jij ook nog verdrietig over het feit dat je ouders niet meer bij elkaar zijn of hoopte je nog dat ze terug bij elkaar komen?
Het kan ook dat je het gevoel hebt dat je ouder geen tijd meer voor jou heeft. Of dat er door hen het één en ander verandert in huis en dat er nieuwe regels komen waar jij het niet mee eens bent.
Dat is allemaal niet gemakkelijk. En het is heel normaal als jij daar moeite mee hebt.
Het is wel heel belangrijk dat je erover praat met je ouder. Want misschien weet die niet eens dat jij het er zo moeilijk mee hebt?
Weet je niet hoe je dat moet aanpakken? Lees deze tips om met je ouders te praten over gevoelige onderwerpen.
Hier vind je info over wat er precies kan gebeuren als je ouders scheiden.
Heb je het er moeilijk mee? Logisch! Er verandert plots veel.
Praat erover met je ouders, met vrienden of met iemand die je niet kent: zie het blokje PRAAT EROVER op deze pagina.
Psycholoog
Ja, je kan als jongere gratis terecht bij organisaties zoals het JAC, TEJO en OverKop.
Niemand hoeft te weten dat je daar gaat.
Ja, je kan terecht bij organisaties zoals het JAC, TEJO en OverKop.
Je kiest zelf of je iemand vertelt dat je daar gaat of niet.
Je kan bij een psycholoog terecht voor alle psychische problemen, zoals bedplassen, een depressie, een eetstoornis, faalangst, nachtmerries, onzekerheid, rouw, slaapproblemen, stress, zelfmoordgedachten ...
Waar je ook mee zit: een psycholoog kan je helpen.
Praten over donkere gedachten
Je kan helpen op verschillende manieren en wat helpt is voor iedereen anders. Ga na wat zowel voor jou als voor je vriend of vriendin goed voelt en vraag hulp bij anderen als dat nodig is.
Do’s:
- Praat Durf je vriend of vriendin met problemen aan te spreken. Zelf zal die misschien minder snel die stap durven zetten. Toon je bezorgdheid en vraag wat je kan doen om te helpen.
- Luister Door te luisteren doe je al heel veel. Vaak lucht het erg op als iemand zijn gedachten/gevoelens gewoon eens kan uitspreken. Laat je vriend of vriendin vertellen en oordeel niet. Toon begrip voor zijn of haar gevoelens.
- Houd contact Probeer er te zijn voor je vriend of vriendin. Vraag regelmatig hoe het gaat en toon je vriend of vriendin dat hij of zij op jou kan rekenen. Stuur bijvoorbeeld eens een berichtje dat je aan hem of haar denkt.
- Doe samen dingen Stel voor om samen iets leuks te doen. Kom zelf met een paar voorstellen. Kies iets dat zijn of haar gedachten even helemaal verzet.
Don’ts:
- Minimaliseer niet Wat voor jou iets kleins lijkt, kan voor iemand anders heel belangrijk zijn. Neem de problemen van je vriend of vriendin serieus en luister begripvol. Zeg dus niet: “Zo erg is het toch niet” of “Gewoon niet meer aan denken”.
- Geef niet meteen oplossingen Je wil metéén helpen. Dat is te begrijpen. Maar een vriend of vriendin met problemen wil liefst eerst iemand die luistert. Zeg dus niet: “‘Ga er even tussenuit, dan voel je je vast beter”, “Sporten helpt, ga eens een eindje joggen” of “Praat erover met je huisarts”. Later kan je wel samen naar een oplossing zoeken die past bij je vriend of vriendin.
- Oordeel niet Misschien vind je dat je vriend of vriendin overdrijft of begrijp je niet goed waar die zich zo'n zorgen over maakt. Dat is normaal, jij bevindt je niet in dezelfde situatie en iedereen reageert anders. Toch is het belangrijk dat je begrip toont voor hoe je vriend of vriendin zich voelt. Zeg dus niet: “Stop met dat zelfmedelijden”, “Je zoekt aandacht” of “Doe niet zo flauw”.
Goed idee om over je donkere gedachten te praten! Het is een cliché, maar praten kan echt helpen.
Kies iemand waarbij je je goed voelt: een goede vriend(in), iemand van je familie, school of werk.
Geef aan dat je een babbel nodig hebt. Zo weten ze dat ze hun gsm aan de kant moeten leggen en aandachtig luisteren.
Laat je niet tegenhouden door negatieve gedachten. Ga ervoor, je zult zien dat het goed doet!
Durf je er niet goed over praten met iemand uit je omgeving? Je kunt ook praten, chatten of mailen met iemand die je niet kent. De organisaties in het blokje 'Praat erover' luisteren graag naar jou.
Goed idee om met je ouders te praten!
Vind je het een beetje eng? Deze praktische tips helpen je op weg: Hoe kan ik openhartig praten met mijn ouders over gevoelige onderwerpen?
- Gebruik de Instagram-filter
- Download de pdf met alle kaartjes, print ze en knip ze uit