Wat is 'een deepfake'?

Een deepfake is een nep-filmpje, -foto of -geluid, gemaakt met AI.

De computer bekijkt eerst echte beelden en leert hoe iemand praat, eruit ziet en beweegt. Daarna maakt AI een nieuw filmpje waarin die persoon dingen zegt of doet die hij in het echt nooit heeft gedaan.

Voorbeeld: deze video van de nieuwswebsite Buzzfeed. Het lijkt alsof Obama zegt dat Trump een idioot is, maar dat is nep. Deze video wordt gebruikt om te tonen hoe deepfakes werken.

De naam komt van 'deep learning' (zelflerend systeem via artificiële intelligentie) + fake news. 

Hoe herken ik een deepfake?

1. Kijk naar de kwaliteit van de foto of video

 Je herkent een deepfake vaak aan fouten in de video, foto of het geluid. Voorbeelden zijn:

• De ogen van een persoon zijn niet even groot.
• Iemand heeft minder of meer dan 5 vingers.
• Er zijn onnatuurlijke bewegingen.
• De mond beweegt anders tijdens het praten.

Bij een video kan je dit makkelijker zien door deze vertraagd af te spelen.

2. Check of je het filmpje ook ergens anders vindt 

AI evolueert snel en deepfakes worden steeds moeilijker te herkennen. 

Als het écht nieuws is, zullen andere, betrouwbare nieuwsmedia de beelden ook delen.

Zoek de video, foto of het geluid eens op Google Afbeeldingen. Door de foto in te geven, kan je kijken waar deze vandaan komt.

Is dat niet zo? En heb je bovendien nog nooit van de bron gehoord? Wees dan op je hoede.

Dit filmpje legt 'deepfakes' uit met enkele voorbeelden: 

Waarom worden deepfakes verspreid? 

Een deepfake wordt vaak gebruikt om:

• Fake news te verspreiden. Bijvoorbeeld door politici dingen te laten zeggen die ze nooit gezegd hebben. 
• Iemand in een moeilijke situatie te brengen. Bijvoorbeeld door fake nudes of ‘deepnudes’ te verspreiden.
• Iemand op te lichten.
• Te lachen/als grapje.

Deepfakes worden ook gebruikt voor:

• Face Swap in Snapchat
• App Deep Nostalgia, waarmee je oude familiefoto's tot leven kan brengen

Wat moet ik doen als ik een deepfake zie? 

1. Rapporteer op sociale media

Is het op sociale media? Rapporteer de deepfake. 

Niet zeker hoe dat moet? Hier vind je handleidingen van alle sociale media

2. Meld het bij de juiste organisaties

Je kan zeker iemand vragen om te helpen, want de formulieren zijn niet altijd zo simpel.

Is het een seksuele deepfake of deepnude?

• En is iemand in de deepnude 17 jaar of jonger?
  • Meld het dan bij Child Focus.
  • Zij kunnen de deepnude verwijderen.
• En is de persoon of zijn de personen 18 jaar of ouder?
  • Dien klacht in bij het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen

Deelt de deepfake persoonlijke gegevens?

• Dien een klacht in bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. 

Ben je opgelicht met een deepfake? 

• Dien een klacht in bij de politie