Ik ben getuige van racisme. Hoe reageer ik?
Racisme is een vorm van discriminatie op basis van afkomst, nationaliteit, huidskleur of zogenaamd 'ras'. Racisme en discriminatie zijn strafbaar.
Steun het slachtoffer door:
- te zeggen dat je niet oké vindt wat er nu gebeurt
- het slachtoffer te vragen of je iets kan doen
- het incident te filmen en te vragen aan het slachtoffer of die iets met de beelden wil doen
- er iemand met gezag bij te halen, zoals een leerkracht of treinconducteur
Probeer zoveel mogelijk op racistische uitspraken te reageren. Anders blijft die persoon die opmerkingen maken of krijgen.
Denk wel na over hoe je dit doet.
- Wat wil je bereiken met je reactie?
- Welke reactie helpt je om dit te bereiken?
- Is het goed om meteen te reageren? Of moet ik eerst wat afkoelen?
Wil je een discussie vermijden? Of is het niet het gepaste moment om er iets op te zeggen?
Soms is het beter om je reactie uit te stellen:
- Zegt iemand racistische dingen om aandacht te krijgen? Wil die een reactie uitlokken? Negeren is dan beter.
- Je bent te verontwaardigd om rustig met de situatie om te gaan. Je reactie zal dan meestal niet helpen om racisme te keren.
Ga dan even weg, zeg dat je moet nadenken of probeer van onderwerp te veranderen.
Hoe moet ik reageren?
Vraag waarom die zoiets zegt en ga op zoek naar de oorzaak
Zo moet die persoon nadenken over wat die zegt. Je komt ook meer te weten over de reden achter deze uitspraak.
Heeft het te maken met angst? Onwetendheid? Een ervaring? Dan kan je daar rustig verder over praten.
Hoor je tijdens het gesprek plotseling iets concreets? Bv. "in mijn buurt...", "op de tram...", "gisteren...", "in Gent...", "op het werk van mijn tante...". Vraag daarover door.
Vaak doen mensen racistische uitspraken omdat zij of iemand die ze kennen iets meemaakte. Wil je racisme aanpakken? Dan is het zinvoller om daarover te praten dan grote debatten te voeren.
Gebruik een neutrale toon en beschuldig niet
Keur de uitspraak af, niet de persoon.
Zeg niet: ‘Je bent een racist’. Wel: ‘Wat je zegt, is racistisch’.
Kom niet met een hoop tegenargumenten of cijfers
Zegt iemand iets racistisch? Dan is dat vaak omdat die bang of boos is. De persoon baseert zich dus op een gevoel, niet op feiten.
Heb je het gevoel dat iemand iets racistisch zegt, enkel omdat die te weinig kennis heeft? Vraag zo rustig mogelijk of die de uitspraak kan bewijzen.
Vergeet niet: van mening veranderen vraagt tijd. Soms heeft het meer zin om met jullie twee verder te praten op een rustiger moment.
Reageerde jij al eens op racisme? Hoe was dat?
Deel hier je verhaal voor #reacttoracism
ORBIT vzw en Avansa Oost-Brabant verzamelen voorbeelden van zinvolle reacties tegen racisme. Zowel vanuit het standpunt van het doelwit als dat van de omstaander. Deel je verhaal en inspireer anderen om te reageren.
Je kan nog je verhaal insturen tot en met 31 augustus 2021.