"Mensen denken dat penetratie nodig is en dat ons seksleven slecht is. Dit is niet waar." | Sarah (24)

Ik heb vulvodynie en vaginisme.

Dit betekent dat ik spontaan pijn aan mijn vulva kan hebben. Dat is de huid rond je vagina, je clitoris, je grote en kleine schaamlippen. Ik heb ook pijn bij seks met penetratie.

Ik ben niet alleen. 1 op 10 vrouwen of mensen met een vulva zou vulvodynie hebben.

Als ik het vertel, dan is de eerste vraag vaak hoe mijn vriend ermee omgaat. Ik weet dat ze daarmee ons seksleven bedoelen. Niet de spontane pijnen die ik heb.

Niemand vraagt hoe ik zelf met mijn aandoening omga. Dat mijn vriend geen seks met penetratie heeft, is blijkbaar erger dan mijn spontane pijnen.

Wat ik spijtig vind? Dat mensen het zien als een verlies voor mijn vriend. Maar niet denken aan het verlies voor mij. Dat mensen niet vaker beseffen dat het ook moeilijk is voor mij. Dat ze niet stilstaan bij de spontane pijn die ik heb. Die is er ook zonder dat ik seks heb. En dat ze seks vooral zien als penetratie.

Mensen denken dat penetratie nodig is en dat ons seksleven slecht is. Dit is niet waar. Je kan ook zonder penetratie heel erg fijne seks hebben.

Ik begrijp de vraag ook wel. Het is ook niet gemakkelijk voor mijn vriend, maar ook niet voor mij.

In het begin moesten we allebei ons beeld over seks aanpassen. Seks in films of in de lessen seksuele opvoeding? Dat is vaak vooral seks met penetratie, penis-in-vaginaseks. Zonder penetratie is er zogezegd geen seks. Op die manier krijg je er een beperkt beeld van.

Een beperkt beeld van seks zorgt ook voor pijnlijke opmerkingen. Zoals “Amai en uw partner is nog samen met u", “Dat is niet gemakkelijk, seks is wel belangrijk voor mannen”, “Weet je, uw partner kon ook al twee jaar geleden zijn weggegaan”.

Mensen denken niet na over het effect van hun opmerkingen. Het zorgde er bijvoorbeeld voor dat ik tijdens penetratie de pijn probeerde te verbijten in een kussen. Dat bleef ik proberen. Ook toen mijn vriend zag dat ik veel pijn had, en zei dat het misschien geen goed idee was. Later vertelde mijn gynaecoloog trouwens dat het belangrijk is om die pijn te vermijden.

Opmerkingen zoals “Amai, uw partner moet wel heel veel van u houden” tonen dat mensen me niet zien als een gelijkwaardige partner in mijn relatie. Dat anderen me vooral zien als een last vanwege mijn aandoening. Alsof ik niet vooral een partner ben die positief bijdraagt aan mijn relatie. En ook alsof seks het belangrijkste is in een relatie. Dat voelt alsof ik enkel een voorwerp ben om seks mee te hebben.

Uitspraken zoals "Dat is een goede reden om trouw te blijven" onderschatten mijn liefde voor mijn partner. Alsof ik bij mijn partner blijf omdat niemand anders me zou willen hebben. Nee, ik blijf bij mijn partner omdat ik van mijn partner hou. Niet omdat ik niemand anders kan vinden die met mijn aandoening kan omgaan.

Veel mensen vinden die uitspraken vanzelfsprekend. Maar ze zijn heel kwetsend, seksistisch en validistisch. Validistisch betekent dat het mensen met bv. een handicap of beperking, chronische aandoening, psychische kwetsbaarheid bekijkt als 'afwijkend', verkeerd, niet normaal.

Gelukkig zijn er ook mensen die het wel goed aanpakken. En mensen kunnen ook bijleren. Dat merkte ik ook in mijn omgeving.

Mijn vriend stelde voor om te stoppen met de zware behandelingen die moesten leiden tot penetratieseks. Penetratie hoefde dus niet noodzakelijk meer. Helaas begonnen in die periode ook mijn spontane pijnen en kon ik daardoor mijn behandeling niet zomaar stoppen. Ook mijn vader zei dat mijn partner en ik seks konden hebben op andere manieren. Dit soort uitspraken haalden druk van mijn schouders.

Toen ik een lezing over vulvodynie organiseerde, was mijn grootmoeder aanwezig. Een vriend vraagt hoe het gaat met mijn pijn, zonder me met mijn aandoening te vereenzelvigen. Een vriendin helpt me bij het vinden van geschikt ondergoed. Daar moet ik ook op letten door mijn aandoening.

Een vriend zei dat het ook erg moest zijn voor mij dat ik geen seks met penetratie kon hebben. En niet alleen voor mijn partner. Dat was iets waarbij ik nooit had stilgestaan. Want iedereen vertelde me altijd hoe erg mijn aandoening was voor mijn partner.

Positieve en ondersteunende reacties maken een enorm verschil. Het betekent veel als je moet omgaan met chronische aandoeningen.

Wat mij enorm hielp? Gezien worden als een gelijkwaardige partner. En niet als iemand die het geluk van een ander in de weg staat.

Lees ook:

• "Ik dacht dat pijn tijdens seks doodnormaal was" | Eveline
• Doet de eerste keer seks pijn?

^{FOTO: Tyler Nix}